Ειδικοί από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών συνοψίζουν τα ευρήματα νέας μελέτης, στην οποία εξετάστηκαν οι αλλεργικές αντιδράσεις στο εμβόλιο της Pfizer σε ομάδα αλλεργικών εθελοντών υψηλού κινδύνου.
Μια αλλεργική αντίδραση, ιδίως σοβαρή, είναι το τελευταίο που χρειάζεται όποιος κάνει εμβόλιο για τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός. Πόσο πιθανό είναι όμως να συμβεί σε άτομα που ήδη είναι αλλεργικά; Και πόσο σοβαρή μπορεί να είναι η αλλεργική αντίδραση που θα εκδηλώσουν;
Τα ερωτήματα αυτά αξιολογήθηκαν σε νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε προσφάτως στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Network Open. Επιστήμονες από το Ισραήλ ενέταξαν σε αυτήν 8.102 αλλεργικούς εθελοντές, οι οποίοι έκαναν το εμβόλιο Pfizer/BioNTech.
Οι ερευνητές αξιολόγησαν προσεκτικά το ιατρικό ιστορικό τους. Από τον εμβολιασμό αποκλείστηκαν όσοι ήταν αλλεργικοί στο συστατικό PEG που υπάρχει στο εμβόλιο αυτό. Αποκλείστηκαν επίσης όσοι είχαν ιστορικό πολλαπλών αναφυλακτικών αντιδράσεων σε διαφορετικά ενέσιμα φάρμακα.
Άλλοι 7.668 διαπιστώθηκε ότι, παρότι ήταν γενικώς αλλεργικοί, ήταν χαμηλού κινδύνου για σοβαρή αντίδραση στο εμβόλιο. Έτσι, εμβολιάστηκαν όπως ο γενικός πληθυσμός.
Οι υπόλοιποι 429 εθελοντές θεωρήθηκαν ότι είχαν αυξημένο κίνδυνο αλλεργικής αντίδρασης. Γι’ αυτό τον λόγο, ο εμβολισμός τους εναντίον της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός έγινε υπό στενή ιατρική παρακολούθηση. Η παρακολούθηση συνεχίστηκε για 2 ώρες μετά τον εμβολιασμό.
Γιατί είχαν αυξημένο κίνδυνο για αλλεργία
Όπως εξηγούν οι γιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ), ο αυξημένος κίνδυνος καθορίστηκε με βάση λεπτομερή αξιολόγηση του ατομικού ιστορικού κάθε ασθενούς. Ένα άτομο θεωρήθηκε ότι διέτρεχε υψηλό κίνδυνο για αλλεργική αντίδραση εάν είχε:
- Ιστορικό προηγούμενης σοβαρής αναφυλακτικής αντίδρασης σε οποιοδήποτε φάρμακο ή εμβόλιο,
- Πολλαπλές αλλεργίες σε φάρμακα,
- Πολλαπλές αλλεργίες ή
- Παθήσεις που σχετίζονται με τη λειτουργία των μαστοκυττάρων (εμπλέκονται στην εμφάνιση αλλεργιών)
Ως «πολλαπλές αλλεργίες» ορίστηκε το να έχει ένας ασθενής αλλεργία σε δύο ή περισσότερα από αυτά που ακολουθούν:
- Ένα ή περισσότερα φάρμακα
- Τσίμπημα εντόμου
- Τροφική αλλεργία
- Αλλεργική ρινίτιδα ή/και άσθμα
Η μέση ηλικία των 429 συμμετεχόντων ήταν τα 52 έτη. Οι 304 από αυτούς (το 70,9%) ήταν γυναίκες. Κανένας από αυτούς δεν έλαβε προληπτικά (πριν τον εμβολιασμό) αντιαλλεργικά φάρμακα, όπως τα αντισταμινικά.
Τα ευρήματα
Μετά την πρώτη δόση του εμβολίου για τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός:
- Οι 420 εθελοντές (το 97,9%) δεν εμφάνισαν καμία αλλεργική αντίδραση
- Οι 6 (το 1,4%) παρουσίασαν ήπιες αλλεργικές αντιδράσεις
- Οι 3 (το 0,7%) εμφάνισαν σοβαρή αναφυλακτική αντίδραση. Εκδηλώθηκε μέσα σε 10-20 λεπτά από τον εμβολιασμό και αντιμετωπίστηκε επιτυχώς με φαρμακευτική αγωγή.
Μέχρι το τέλος της μελέτης, 218 από τους 429 ασθενείς είχαν λάβει και την δεύτερη δόση από το εμβόλιο για τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός. Από αυτούς:
- Οι 214 (το 98,2%) δεν εμφάνισαν αλλεργικές αντιδράσεις
- Οι 4 (το 1,8%) εμφάνισαν ήπιες αλλεργικές αντιδράσεις
- Κανένας δεν παρουσίασε σοβαρή αλλεργική αντίδραση
Η μελέτη έδειξε ακόμα ότι οι εθελοντές υψηλού κινδύνου για αλλεργική αντίδραση εμφάνισαν συχνότερα καθυστερημένες αντιδράσεις κνησμού και εξανθήματος συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό. Δεν παρατηρήθηκαν άλλες διαφορές όσον αφορά στο προφίλ παρενεργειών σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό.
Η σημασία
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι «η πιθανότητα αλλεργικής αντίδρασης μετά τον εμβολιασμό με το BNT162b2 είναι υψηλότερη σε άτομα με ιστορικό αλλεργιών στο παρελθόν που κρίνονται ως υψηλού κινδύνου για εμφάνιση αλλεργικής αντίδρασης», σημειώνουν οι γιατροί του ΕΚΠΑ.
Ωστόσο αυτό δεν τους αποκλείει από τον εμβολιασμό. «Αυτή η ομάδα των ασθενών μπορεί να εμβολιαστεί σε κατάλληλες ιατρονοσηλευτικές υποδομές ώστε να εξασφαλίζεται η έγκαιρη αντιμετώπιση μιας αναστρέψιμης αλλεργικής αντίδρασης», εξηγούν οι ειδικοί.