Του Βάιου Παπαδημητρίου, Ουρολόγου, Λαμία
Οι ουρολοιμώξεις είναι από τις συχνότερες παθήσεις που απασχολούν καθημερινά ένα ουρολογικό ιατρείο. Είναι εξαιρετικά συχνές στις γυναίκες. Στους άνδρες είναι ποιο σπάνιες, αλλά όταν εκδηλωθούν έχουν συνήθως βαρύτερη κλινική εικόνα.
Στις γυναίκες η ουρολοίμωξη συνήθως εκδηλώνεται σε ηλικίες 20-40 ετών, αλλά και μετά την εμμηνόπαυση . Είναι σοβαρότερη όταν τα μικρόβια επηρεάζουν και τους νεφρούς και τότε εκδηλώνεται με βαριά κλινική εικόνα: υψηλό πυρετό , ρίγος, κακουχία και πόνο στην περιοχή των νεφρών. Ευτυχώς στη συντριπτική πλειοψηφία πρόκειται για απλές λοιμώξεις της ουροδόχου κύστεως που ονομάζονται οξείες κυστίτιδες. Ο λόγος για τον οποίο οι οξείες κυστίτιδες είναι πολύ συχνότερες στις γυναίκες είναι ότι το μήκος της γυναικείας ουρήθρας (του σωλήνα δηλαδή που βγάζει τα ούρα προς τα έξω) είναι πολύ μικρό , μόλις 3 εκατοστά. Έτσι μικρόβια από το εξωτερικό περιβάλλον, που συνήθως είναι τα κολοβακτηρίδια, είναι εύκολο να ‘ανέβουν’ προς τα πάνω και να εγκατασταθούν στο εσωτερικό της κύστεως. Στους άνδρες η ουρήθρα έχει πολύ μεγαλύτερο μήκος, σχεδόν 25 εκατοστά.
Η οξεία κυστίτιδα εκδηλώνεται συνήθως με κάψιμο στην ούρηση, έντονη συχνουρία και πόνο χαμηλά στην κοιλιά και πολλές φορές μπορεί η ασθενής να βλέπει θολά ή κόκκινα τα ούρα της. Δεν κάνει πυρετό, κάποιες φορές μπορεί η γυναίκα να διαπιστώσει μόνο κάποια δέκατα.
Τουλάχιστον οι μισές γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή τους θα ζήσουν αυτή την κατάσταση και δυστυχώς συχνά συμβαίνει το καλοκαίρι κατά τη διάρκεια των διακοπών.
Γιατί η ουρολοίμωξη είναι συχνή το καλοκαίρι;
Πολλά μικρόβια βρίσκονται στην περιοχή του κόλπου και του πρωκτού. Το ποιο σύνηθες είναι το κολοβακτηρίδιο (Escherichia Coli) και μετά ο πρωτέας, ο εντερόκοκκος και ο σταφυλόκοκκος. Αυτά τα μικρόβια θεωρούνται φυσιολογική χλωρίδα της περιοχής και γενικά η παρουσία τους εμποδίζει την ανάπτυξη άλλων ‘κακών’ μικροβίων. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που μέσω της ουρήθρας μπορούν να ανέβουν προς την κύστη. Το καλοκαίρι ο οργανισμός συνήθως λόγω της υψηλής θερμοκρασίας είναι περισσότερο αφυδατωμένος, τα ούρα ποιο πυκνά , οι ουρήσεις ποιο αραιές και αυτές είναι ιδανικές συνθήκες για τον πολλαπλασιασμό των μικροβίων. Παράγοντες που μπορεί να προδιαθέτουν είναι σίγουρα τα μεγάλα ταμπόν, τα αντισυλληπτικά διαφραγμάτια, η δυσκοιλιότητα και ο σακχαρώδης διαβήτης.
Οι κυστίτιδες ΔΕΝ μεταδίδονται σεξουαλικά και δεν χρειάζεται να λάβει θεραπεία και ο σεξουαλικός σύντροφος. Επίσης δεν μεταδίδονται με τη χειραψία ή μέσω της τουαλέτας, οπότε δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με την κοινή χρήση του WC.
Τι κάνουμε όταν νοιώσουμε τα συμπτώματα;
Στο πρώτο επεισόδιο κυστίτιδας σε μία γυναίκα μπορεί να μη γίνει καλλιέργεια και να ξεκινήσει άμεσα εμπειρική θεραπεία , γιατί το μικρόβιο είναι σχεδόν πάντα ευαίσθητο σε όλα τα ευρείας χρήσης αντιβιοτικά. Σε υποτροπές και σε λοιμώξεις σε άνδρες πρέπει πάντα να γίνεται καλλιέργεια ούρων και αντιβιόγραμμα για να ξέρουμε ακριβώς το είδος του μικροβίου και την ευαισθησία του και αν χρειαστεί να αλλάξει η αντιβιοτική αγωγή.
Η θεραπεία περιλαμβάνει κοινά αντιβιοτικά , όπως οι κεφαλοσπορίνες, και συνήθως ένα απλό σχήμα 3 ημερών είναι αρκετό. Αν τα συμπτώματα επιμένουν θα πρέπει να γίνει διασταύρωση και ενδεχομένως αλλαγή του αντιβιοτικού με βάση την καλλιέργεια. Συστήνεται η λήψη άφθονων υγρών ώστε τα ούρα να μην είναι πυκνά, η αποφυγή της σεξουαλικής επαφής για λίγες ημέρες και η κατανάλωση χυμών. Ειδικά ο χυμός cranberry (είδος βατόμουρου της Βόρειας Ευρώπης) που μπορείτε να βρείτε στα super markets φαίνεται ότι περιέχει μανόζη –D και ταννίνες που αναστέλλουν την προσκόλληση του κολοβακτηριδίου στο τοίχωμα της κύστης.
Όταν υπάρχουν πολλές υποτροπές της κυστίτιδας χρειάζεται έλεγχος από ειδικό ουρολόγο. Πολλές φορές χορηγούμε αντιβιοτική αγωγή σε χαμηλές δόσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα, συνήθως 3-6 μήνες, και αυτό λέγεται χημειοπροφύλαξη. Μπορεί επίσης να απαιτηθεί κυστεοσκόπηση και υπερηχογράφημα σε αυτές τις περιπτώσεις για να αποκλεισθούν άλλες αιτίες, όπως πέτρες, όγκοι και ατελής κένωση της κύστεως (όπως συμβαίνει συχνά σε μεγάλες κυστεοκήλες ή προπτώσεις της μήτρας). Προληπτικά αυτό που συστήνεται είναι η προσοχή στο σκούπισμα μετά την αφόδευση με αποφυγή της κίνησης από πίσω προς τα μπροστά, γιατί έτσι μπορεί να μεταφέρονται μικρόβια προς την ουρήθρα. Το καλοκαίρι συστήνονται τα άνετα βαμβακερά εσώρουχα και να αποφεύγονται νάιλον εσώρουχα και στενά τζίν. Προσοχή χρειάζεται στην επαφή με την άμμο και τις πισίνες. Επίσης συστήνεται η λήψη άφθονων υγρών (τουλάχιστον 2 λίτρων την ημέρα), η κατανάλωση σόδας που αλκαλοποιεί τα ούρα, η ούρηση αμέσως μετά τη σεξουαλική επαφή και οι συχνές ουρήσεις, ώστε τα μικρόβια να μην προλαβαίνουν να πολλαπλασιαστούν.
